آنچه نگذشت…

دقیقا نمیدونم این جمله که «زمان یه چیز نسبیه» متعلق به تراوشات ذهنی انیشتین بود یا تسلا یا یه مغز متفکر دیگه اما به گمونم امروزه خیلی‌ها بهش معتقد باشن و با مدرن شدن زندگی‌ها و حبس شدن بخش عظیمی از دوران نفس کشیدنمون توی چهارچوب‌ تاریک مجازی‌جات، حالا بیشتر از هر وقت دیگه‌ای درک مفهوم گذر زمان به یه چالش بزرگ (حداقل برای من بیست ساله) تبدیل شده.

دیر میگذره وقتی روزهای اولیه که عزیزی رو از دست دادی، صبح به شب نمیرسه وقتی منتظر پیام یه نفر نشسته باشی، آفتاب غروب نمیکنه وقتی با دهن روزه منتظر شنیدن صدای اذونی؛ اما وقتی چند روزِ اول از نبودن همون عزیز میگذره، همه چیز روی دور تند میوفته و مثل برق و باد میگذره تا بعد از گذشت یکی دو سال به خودت بیای و ببینی خیلی وقته که از اون اتفاق گذر کردی اما هنوز ازش فاصله نگرفتی و زیر یه لایه غبار، ته این گودال به ظاهر خالی، یه زخم سر باز هنوز برات باقی مونده.

شاید بپرسی اصلا هدفم از گفتن اینا چی بود؟ راستیتش نمیخواستم بحثم رو اینجوری شروع کنم. فقط میخواستم بگم چه زمان زود بگذره و چه دیر بگذره یه چیزایی از کل این فرآیند گذشتن و گذر کردن، برای همیشه درون زندگی ما باقی میمونه؛ نه لزوما یه آدم یا یه احساس و نه حتی یه خاطره، چون درک اینجور مفاهیم، بسته به ضعف ذهن انسان و تمایل اون به بهبود تصویر ذهنی مطابق با خواسته‌های خودآگاه و ناخودآگاهش، تغییرپذیر و متزلزله و این یعنی ده دوازده سال بعد نمیتونیم برای یادآوری مسیری که پشت سر گذاشتیم، به خیلی از این موارد استناد و اتکا کنیم.

میدونم دارم خیلی سخت حرف میزنم و به نظر خیلی عاقل اندر سفیه شدم اما خب همینه که هست!

اگه از این سوال بگذریم که چرا اصلا باید مسیری که پشت سر گذاشتیم رو بازبینی کنیم، میرسیم به یه سوال اساسی‌تر؛ حقیقتا از تمام این روزهایی که داره میگذره، چی باقی میمونه؟!

تغییر تنها واژه‌ایه که برای پاسخ به این سوال به نظرم میرسه، یه چیز کاملا بی ثبات اما موندگار (تناقض محوریِ شخصیت من نمرش صد از صده، کسی هم حق نداره بهش ایراد بگیره!) که میتونه مدرکی از حقیقی بودن گذر زمان و زندگی ما باشه. شاید عجیب به نظر بیاد اما خب در بلند مدت سنجیدن خودمون با معیار تغییراتی که داشتیم، کار چندان غیر منطقی به نظر نمیاد.

اینکه برمیگردی و میبینی چیزایی رو از دست دادی و یا چیزهایی رو به دست آوردی که تعریفِ تو، یا به عبارتی هویتِ امروز تو رو تحت تاثیر قرار دادن، ثابت میکنه که زمانی که گذشته نه تنها یه چیز فرضی و ساخته خیالات انسانی نبوده، بلکه حالا میشه برای نسبت بندی کردن زمان، معیاری داشته باشیم.

دیگه واقعا پیچیده شد نه؟! تو هم دوست نداری به ادامش گوش کنی؟ منم دوست ندارم ادامه چیزی که هنوز توی مغزم تکمیل نشده رو به زور جمله‌بندی کنم و برای انتقالش به تو تلاش بیهوده کنم. خب پس نظرت چیه یه کمی ملموس‌تر به آنچه گذشت چند ماه اخیر و آنچه نگذشت امروزم بپردازیم؟

اواخر آذر ماه سال 1401 هجری شمسی پام به یه فروشگاه بزرگ کتاب باز شد. سوره مهر اصفهان. یه فروشگاه اسلامی – انقلابی که حیاتش به سینمایی وابسته بود که زیر نظر حوزه هنری کار میکرد. فکر کنم با همین چنتا کلید واژه اصلی متوجه جو همچین فضایی شده باشید. البته که همه نوع آدمی داشتیم اونجا. قمار باز، بد اخلاق، خوش اخلاق، با تفکر سنتی، لاشی، بد دهن، بی اعصاب، آروم، مقرراتی، مذهبی، شیطون و خب نوبتی هم که بود نوبت اضافه شدن تیپ شخصیتی من به چنین فضای شلم شوربایی سر رسیده بود. تصور همخوان شدن آدم صفر و صدی مثل من با اون شرایط و جو و فضا تقریبا چیز دور از ذهنی بود اما خب من اونجا بودم و پذیرفته شده بودم تا کانال آپارات سوره مهر اصفهان رو راه بندازم.

آیا دیوونه‌ی کار کردن توی همچین کتابفروشی و فضایی بودم؟ قاعدتا نه! آیا به چندرقازش نیاز داشتم؟ تا حدودی. اما خب مهم‌ترین چیزی که باعث میشد با سماجت هرچه تمام‌تر در برابر خط‌مشی‌های چپ و راستیشون سر خم کنم، نیازم به کار کردن و پر کردن اوقات و مشغول نگه داشتن ذهنِ وراجم بود.

نمیتونستم گوشه خوابگاه بشینم و اجازه بدم برخی از دوستان از سر بیکاری بهم پیشنهاد دوستی و سر قرار رفتن و آغاز کردن روابط احساسی – بگایی، بدن. چی با خودشون فکر کردن؟! یه دخترم با الگوهای نازک و ناخونای کاشت و مژه‌های مصنوعی که از عهده پر کردن روزهای ملال آور دوره کارشناسی و دانشگاه بر نمیام؟! صد درصد برای اثبات اشتباه اونا سرکار نرفتم ولی لازم به ذکره که باید به خودم ثابت میکردم مثل قدیما سگ جونم و به قول مامان استخون فیل دارم. و اینطوری بود که یک فرآیند خودآزاری با یه طعم گس خرمالویی رو آغاز کردم. ( چی دارم میگم ناموصا؟! چه تشبیهی بود آخه این؟)

کارم رو شروع کردم. چالش اول زن بودنم بود. موهای چتریم، حد و حدود مغنعم، باز و بسته بودن جلوی مانتوم، صدام، شاید حتی مچ دستم و گردی صورتم. نه! چالش نبود. مشکل بود. زن بودنم، حرف زدنم، جلوی دوربین رفتنم. ازشون پرسیدم مشکل عدم رعایت حدود زن بودن توسط منه یا کلا….؟!
توی این چهار پنج ماه هیچوقت جواب مشخصی توی اون ساختمون برای این سوال پیدا نکردم و از همون اول تصمیم گرفتم بدون چک و چونه کنار بکشم چون در نهایت میدونستم اینجا جایی نبود که من بخوام بهش وابسته بمونم پس پرس و جوی زیادی اهمیتی نداشت.

این شد که از چهره، صدا و بدن آقای رضایی و کلماتی که مجازانه توسط ذهن و دست من نوشته میشد برای گرفتن ویدیو استفاده کردیم. ایراد زیاد بود اما نمیشد به کسی که به زور جلوی دوربین جمله‌های حفظ کردش رو تکرار میکنه، فشار آورد که توی کاری که دوستش نداری، عالی باش. اونم گیر افتاده بود. شاید مثل من. باید کمکش میکردم حتی اگه به قیمت نشون دادن اون روی سلیطه و پر سر و صدا و جنجال آفرین خودم بود. باید بهش ثابت میکردم هممون ناقصیم و هممون توی این سیستم گیر افتادیم و نیازی نیست تا تنهایی بترسه و استرس بکشه.

تلاش کردم تا با نشون دادن اشتباهات خودم و صمیمانه کردن لحنم اون حالت خشک و رسمی کلام و زبان بدنش رو بشکنم. نمیدونم تا چه حد موفق بودم اما به گمونم اولین ویدیو آپارات با آخرینش شامل یه سری تفاوت‌های ریز و موثره. ناگفته نمونه که چالش‌های کادربندی و فیلم برداری و ادیت برای خود من هم رشد شیرینی رو به ارمغان آورد و به نسبت انرژی که برای این بخش از کار میگذاشتم، نتایج خوبی به دست اومد.

بُعدِ بعدی که قسمت عظیمی از توجه من رو در این دوران به خودش جلب کرد تلاش مزبورانه برای برقراری ارتباط با همکارام بود. یه گروه آدمی که تایم نسبتا طولانی رو باهم دیگه کار کرده بودن و حلقه‌های دوستی و ارتباطشون رو بسته بودن. نه اینکه آدم‌های متعصب و خشکی باشن و در پذیرفتن من به عنوان یه عضو جدید امتناع به خرج بدن اما خب از کجا باید شروع میکردم؟ کیک و چای؟ انتخاب خوبیه!

زمان برد تا بفهمم چطوری با همکارای سیبیل مدارم کنار بیام و حرف بزنم و بفهممشون و با شوخی‌های خرکیشون کنار بیام اما حداقلش اینکه الان میدونم این یه فکت غیرقابل انکاره که مردا حقیقتا یه مشت بچن که نباید باهاشون مثل بچه‌ها رفتار کرد وگرنه به زننده‌ترین حالت ممکن باهات رفتار میکنن. بگذریم از این حقیقت که من به جز شیوه لیلی گونه (مامان طور) مدل ارتباطی دیگه‌ای رو نمیشناختم و عمده رفتارهام محافظتی بود. خلاصه که دنیای همکاری با آقایون پر از تناقضات خنده داره و از این جهت با ابراز کمال تاسف باید بگم که با همکارای آقا بیشتر از خانوم به آدم خوش میگذره هرچند به زمان بیشتری برای اعتمادسازی و درست کردن یه جو سالم نیاز باشه.

آیا نیازه دونه دونه همکارام توی این مدت رو بهتون معرفی کنم؟ قاعدتا نه! حتی همون حرف زدن درمورد رضایی هم به نظرم برای شما کسالت آور به حساب میاد. به این ترتیب شاید جالب باشه که بریم سراغ اتفاقات خاصی که توی سوره برام افتاد. آیا تعریف کردنش برام راحته؟ نه! اگه بگم دوست ندارم راجع بهشون زیاد حرف بزنم دروغ نگفتم چون من یه بار تجربشون کردم و دوباره تعریف کردنشون برای شخص من کسالت باره؛ اما بزار شروع کنیم ببینیم چی پیش میاد.

شاید با خودتون بگید اینکه به ظاهر و صدام و رفتارهام گیر میدادن حتما خیلی برام فشار آور و سخت بوده اما حقیقتا باید بگم چون قبلا توی همچین حال و هوای مذهبی و خشکی زیسته بودم و یه عضو هیجانی از این اتمسفر انقلابی بودم، تمامی حساسیت‌هاشون رو درک میکردم و به عنوان قانون محل کار بهش احترام میگذاشتم و هر بار هشداری بهم میدادن تلاش میکردم با رعایت کردنش از بروز مشکل برای اونها جلوگیری کنم چون بالاخره آقا بالاسری‌های ما هم یه آقا بالاسری‌هایی داشتن.

اولین حس منفی که توی مدت کار کردنم برای سوره به سراغم اومد شب یلدا بود که خب البته بیشتر یه مسئله خوابگاهی بود. سرکار همه داشتن راجع به برنامه‌هاشون حرف میزدن و اینکه برای یلدا قراره برن پیش خانواده‌هاشون و اینا و من؟! قرار بود فقط برم سر کلاس و برگردم خوابگاه و درگیر یه دعوای نامحسوس با هم اتاقی‌هام بشم. نمیدونم منصفانه بود یا نه اما خب اتفاقی بود که افتاد و حالم رو گرفت. متاسف بودم و عذاب وجدان داشتم که چرا از سر دلتنگی از خوابگاه زدم بیرونم و نموندم تا حلوای کدو درست کنم برای سفره شب یلدامون. بله! خیلی مسخرست! خیلی خیلی خیلی زیاد مسخرست! حالا که دوباره بهش فکر میکنم حقم نبود درحالی که میدیدم یه عالمه آدم میرن پیش خانواده‌هاشون و هیچ کسی هم منو دعوت نکرده و دلم داره از دلتنگی میپوسه، آدم‌های حسابگر دورم بشینن صبح بعد از یلدا برام خط و نشون بکشن. اره! دارم غیر منطقی به کل این قضیه نگاه میکنم اما خب یادآوریش تا حدودی ناراحتم کرده. مگه چقدر سخته خودمون رو جای آدمای دیگه بگذاریم؟!

ولش کن! بیا به قضیه سکوت و جدا کردن خورد و خوراک و حساب و کتابم با هم اتاقی‌هام بعد از اتفاق یلدا نپردازیم چون کلی چیز دیگه برای تعریف کردن و عصبانی شدن وجود داره. مثلا اون سری که نزدیک بود سر قضیه ویدیو گرفتن رضایی باهام چپ بیوفته اما برای اولین بار مثل یک انسان با تدبیر به جای سکوت مظلومانه و بی‌منطقی که معمولا در این جور مواقع در پیش میگرفتم، نشستم و همه چیز رو براش شکافتم. شاید چون داشتم تلاش میکردم بهش کمک کنم نمیتونستم بی‌تفاوت از سوتفاهمی که داشت براش پیش میومد بگذرم و به نظرم این برای خودم به عنوان آدمی که همیشه سکوت و بی تفاوتی رو در پیش میگرفت، قدم بزرگی بود.

اتفاق مور مور کننده بعدی که یادم میاد مربوط به جشنواره فیلم فجره. شب اول جشنواره بود و کلی بهم سفارش کرده بودن آروم و متین و با لباس موقر و اینا برم سوره. ما هم طبق معمول رعایت احوالات رو کردیم و رفتیم اما چشمتون روز بد نبینه که رییس حوزه هنری انقلاب اسلامی اصفهان با اکیپ گند دماغ‌تر از خودش بلند شده بودن اومده بودن بازدید. یکی نبود بهشون بگه آخه لاکردارها شما روز روزش کارتون رو انجام نمیدید بعد شب اومدید جشنواره فیلم فجر چه اظهار نظری بکنید آخه؟ و اما اشتباه من یک صدای بلند ستاره‌وش بود که از ته حنجرم بلند شد وقتی داشتم به ماهان که چایی گذاشته بود با ذوق هرچه تمام‌تر و منتهی درجه لهجه یزدی میگفتم آفرین پوسر خششششش!

بله تصور چرخیدن یک گردان سرِ ریشو با شکمای پیش افتاده واقعا ترسناکه اما میخوام تا یه کمی باهام همزاد پنداری کنید تا شاید در درد خاطره‌ی نگاه‌های کثافتشون و ذوب شدن و در زمین فرو رفتن و بعد خشمگین شدن و سرزنش شدن پی در پی و احساس عذاب وجدان و شکوفایی نفرت نسبت به حوزه هنری، اندکی بتونید باهام شریک بشید.

سلیمانی، رضایی، از بالا و پایین و کافه و سینما و هزار جهت و نفر به من توپیدن که این چه کاری بود که کردی! درست سرزنشم میکردن چون اشتباه کرده بودم اما من کجای کف دستم رو بو کرده بودم این عوضیا مال حوزه هنری هستن؟ اصلا اگه مال حوزه هنری نبودن اینقدر بد به من ری اکشن نشون میدادن بچه‌ها؟ اصلا اگه خودشون توی همچین وضعیتی قرار میگرفتن (با توجه به پسر بودن و هیجانی بودنشون و اینکه رفتارهای فوتبالیشون رو دیده بودم، دارم این احتمال رو مطرح میکنم) چقدر سرخورده میشدن؟ آیا به خاطر مرد بودنشون با خنده رفع و رجوع میشد این شرایط خفت بار یا نه نمیتونستن از سرزنش شدن توسط یکی مثل من سر بلند کنن؟

نمیدونم! واقعا نمیدونم اون شب چرا اینطوری شد اما اون شب و فرداش تا وقتی که با غفرانی صحبت کردم و فهمیدم چندان مسئله بزرگی نبوده استرس زیادی کشیدم و کلی خودم رو سرزنش کردم و حس بدی نسبت به خودم و رفتارهای هیجانی ( شاید ناشی از سندروم پیش از پریود) داشتم.

و اما غفرانی… آدم عجیبی بود… کلی حرف راجع بهش دارم و البته کلی ماجرای دیگه از سوره باقی مونده که دوست دارم یه روزی با جزئیات بیشتر براتون بنویسمشون. به گمونم برای امشب تا همینجا از گندکاری‌هام حرف زدن بسه. فردا باید برم سراغ طب کار و اینا و البته که یه کمی هم مریض احوالم. نباید یادم بره آب نمکم رو غرغره کنم و تازه قصد دارم یکی دو قسمت هم کیمیای ارواح ببینم.

تا بعد….

می‌بینی؟!

آدم آدم آدم، آدمای جدید. این خلاصه‌ی دو ماه گذشته‌ی زندگی منه. تقریبا میشه گفت از وقتی داخل سوره مهر اصفهان مشغول به کار شدم مدل زندگیم خیلی تفاوت پیدا کرده. از دانشگاه به خوابگاه از خوابگاه به سوره و از سوره به خوابگاه. نمی‌دونم میشه بهش گفت یه زندگی ماشینی یا نه اما خب وقتی ستاره باشی یعنی از ریزترین تغییرات جوی و رنگی توی مسیر خوابگاه به مترو و مترو به سوره میتونی برای خودت یه داستان بسازی و ساعت ها بهش فکر کنی.

با این وجود میشه گفت خوشبختانه چهره‌های جدیدی که هر روز میبینم میتونن کلی سرگرمم کنن.تفسیر رفتار و ادا و اطوار جوجه زوج‌هایی که روز ولنتاین میان سینما و می‌خوان برای همدیگه کادو بخرن، حرف زدن با مامانای کلافه‌ای که دست پسربچه های شیطونشون رو محکم گرفتن یا به دختراشون میگن که به برچسب ها و چیزای شکستنی دست نزنن، چایی گذاشتن و تلاش برای نشنیدن خیلی از حرفا و ندیدن خیلی از رفتارها چون خیلی از اتفاقاتی که میوفته، تقصیر کسایی که با ما بد رفتاری میکنن، نیست. شیطنت کردن، پشیمون شدن، عذرخواهی کردن، حس بد گرفتن و در نهایت پیدا کردن یا پیدا شدن یه سری دوست که فکر نمی‌کردی بتونی باهاشون دوست بشی.

می‌بینی؟! توی این زمان کوتاه چقدر احساسات و تجربه‌های متفاوتی به سراغم اومدن. گمون کنم این دقیقا مزیت آدم بودنه. تغییر پذیر بودن شرایط و ذهنیت آدما یه مزیت که چه عرض کنم یه ضرورته برای زندگی کردن. با این تعریف آیا این ضرورت می‌تونه به دلیل زیستن هم تبدیل بشه ؟

نمی‌دونم! بیا دیگه زیاد فلسفیش نکنیم. فعلا به اندازه‌ای حوصله ندارم که به هدف خلقت و علت ادامه دادن این زندگی رنجور انسانی فکر کنم. دوست دارم بین اینهمه رفتن و اومدن و تفسیر کردن و تلاش کردن برای ارتباط بهتر با آدما، یه کمی به مغزم استراحت بدم و به چیزای ساده فکر کنم. به روزمرگی‌ها، به دوستی‌ها، به خانواده، به رقص و آواز های مضحک و مستهجن، به چیزایی که نزدیکشون میشم اما بهشون دست نمی‌زنم. 

چیزایی که نزدیکشون میشم اما بهشون دست نمی‌زنم! عجیب شد. واقعا جمله عجیبی شد. از اون جمله‌ها که یه درصد قابل توجهی از فلسفه فعلی زندگی و رفتارهای اجتماعیم رو توضیح میده. به نظرت این جمله از کجا اومد؟ شاید از اونجایی که وقتی بچه های خوابگاه سفره پهن میکنن، من فقط مزه میخورم یا از اونجایی که با آدما تا جایی جهت آشنایی جلو میرم که باهاشون احساس صمیمیت میکنم اما آخر شب وقتی خودمو از نردبون طبقه دوم تخت سمت چپ اتاق ۱۰۲ خوابگاه کوثر بالا میکشم و میون یه عالمه رخت و لباس و کاغذ و قلم یه جایی برای مچاله شدن و فکر کردن و در نهایت بیهوش شدن پیدا میکنم، اونا رو دوست خودم نمی‌دونم. نه اینکه قضیه سر اعتماد داشتن یا نداشتن باشه، فقط نمیتونم یا شاید ناخودآگاهانه نمیخوام درون چیزهایی که برام دوست داشتنی و مطلوبن غرق بشم. اصلا غرق شدن یعنی چی؟ چرا باهاش مخالفم؟ آیا واقعا باهاش مخالفم یا فقط از ترس دارم عقب میکشم و براش دلیل میتراشم؟ مگه زندگی چیزی به جز غرق شدن توی ظرف زمان و انتخاب‌های متعدد و پیوسته‌ی ماست؟

نمی‌دونم چرا دارم اینو اینجا مینویسم اما چون همین الان یهو به ذهنم رسید به نظرم لازمه تا همینجا بزارمش که بمونه:

تولد یعنی از هیچ به چیزی بدل شدن و زندگی یعنی از چیزی به چیز دیگر تغییر کردن تا دم مرگ و مرگ یعنی انتقال هر چیز که توانسته‌ باشی ردای زیستن به تنش بپوشانی، چه در ذهن چه در روح و چه در هر کدام از هزاران بعدی که در هر لحظه و اکنون جسم تو را به اشتراک گرفته‌ و پرورانده‌اند.

هی! میبینی؟ حتی نمیتونم مثل قدیم خیلی ساده از روزمرگی‌ها و نق و ناله‌های معمولیم حرف بزنم. این بده اما خب چیکارش کنم؟

دلم میخواد از ترم گذشته، مقدس، اسطوره شناسی، باستان شناسی، رامشت، اون پیرمردی که سه روز پیش با بچه های زمین پویان اومد کتابفروشی یا اون آقای پیری که خوره علوم ادیان بود، از روناک و بابا و زن دایی، از امتحانات و نمره ها، کار و غفرانی و بچه های سوره، آقای کتابفروش و ماجرای دیدن هم چراغش توی دانشگاه، یا اتفاقات یاس دو و زیرگذر و اتاق ۹۶ و چتری زدن موهام حرف بزنم اما می‌بینی که موضوع زیاده و ساعت از یازده گذشته.

اگه بگم می‌خوام برم بخوابم دروغ گفتم ولی نوتیف‌های هوس انگیز تلگرام بعد از مدت مدیدی قطع بودن انواع و اقسام پروکسی، حالا دارن با سرعت بالای صفحه نوتم خودنمایی میکنن. میرم که به فضای غیر عمیق مجازی بپردازم.

فعلا خداحافظ تا یه شب دیگه که سر فصل ماجراها توی کاسه سرم جا نشن…

انسان در جست و جوی معنا

انسان در جست و جوی معنای اولین کتابی بودکه آقای دهقانی وقتی وارد کتابفروشی شدم بهم پیشنهاد داد که بخونم.

درمورد زندگی آدم‌ها توی اردوگاه‌های کار اجباری و کوره‌های آدم‌سوزیه اما خب برعکس اکثر آثار مستند مربوط به این برهه از تاریخ، چیز دلخراشی درش روایت نمیشه و بیشتر به تشریح شرایط روانی افراد درگیر با این پدیده میپردازه.

لازم به ذکره که ویکتور فرانکل در زمانی که به اردوگاه‌های کار اجباری فرستاده میشه یه روان‌پزشک بوده و با یه دید تخصصی به تمام اتفاقات اطرافش نگاه میکرده.

کتاب با روایت روزهای انتقال به اردوگاه شروع میشه و در این قسمت نویسنده به اندازه کافی از جزئیات تجربه‌ی زیسته خودش و مشاهداتش برای مخاطب تعریف میکنه تا اون رو به خوبی با شرایط سختی که افراد درش قرار داشتن آشنا کنه.

از دست دادن خونه و زندگی، از بین رفتن هویت و گذشتن از مرحله گزینش برای سوختن یا بردگی، شروع یک فرآیند فرسایشی برای ذهن اسیرانه.

بعد از این مرحله کتاب وارد فاز جدیدی میشه. محدودیت‌ها، کمبود‌ها، مشکلات، سخت‌گیری‌ها و عدم تامین نیازهای اولیه، همه و همه باعث میشن تا انسان‌های در بند، به چهره متفاوتی از خودشون برسن.

آدم‌هایی که خارج از حصارها به خوبی و شرافت شناخته میشدن، حالا برای یه نخ سیگار یا یه وعده غذای بیشتر، دست به هر کاری میزنن.

نویسنده بر اساس مشاهداتش افراد داخل اردوگاه‌ رو که از کوره‌های آدم‌سوزی جون سالم به در بردن رو به دو گروه تقسیم میکنه: گروه اول افرادی بودن که در برابر شرایط سخت به مرور زمان تسلیم شدن و به انتظار مرگ نشستن(یا حالا خودکشی کردن). دسته دوم شامل افرادی میشه که به دنبال ایجاد دستاویز و امیدی برای ادامه دادن بودن و از هیچ تلاشی برای حفظ بقا دریغ نمیکردن.

تقویت کردن افکار مذهبی، فاکتور گرفتن از بسیاری از نیازهای انسانی و یا زیر پا گذاشتن اصول اخلاقی، گوشه‌ای از تلاش‌های این دسته از افراد برای نجات یافتنه که توسط ویکتور فرانکل ثبت و ضبط شده.

قوی زنده میمونه و ضعیف میمیره. این جمله خلاصه‌ای از وضعیت اسیران اردوگاه‌های کار اجباریه. اما برای قوی بودن و یا قوی موندن انسان حاضره تا کجا پیش بره و اصلا دلیل و هدفش برای قوی موندن چیه؟

دیدن دوباره عزیزانش؟ تموم کردن یه کار ناتموم؟ تجربه دوباره لذت‌های ساده؟

مهم‌ترین بحث این کتاب اهمیت هدف و انگیزه در تمایل به بقا و ادامه دادن زندگیه و اینکه بشر برای رسیدن به خواسته‌های خودش تا چه حد میتونه تغییر کنه.

درمان یک شبه یا عجوزه‌ای به نام فرآیند؟!

از وقتی تلاش کردم تا خودم رو بندازم توی مسیر مسئولیت‌های ریز و درشت، خیلی به شرایط کم آوردن نزدیک شدم، فشار آوردم، رها کردم و حتی سعی کردم یه پله برگردم عقب؛ چون مرحله‌هایی که پشت سر می‌گذاشتم همیشه آسون تر بودن.

تصور کافی نبودن، فکر برگشت و در عین حال جلو رفتن و بیشتر و بیشتر خواستن، انگار که تمام تضادهای دنیا توی کاسه سر آدم جمع شده باشه.

میدونی، اینجوریه که می‌ترسم برگردم عقب و ببینم اشتباه می‌کردم! شاید تجربه اونهمه فشار با اینکه سخت بوده اما لازم بوده و اگه برگردم به شرایط آسودگی یه مدل دیگه از سرخوردگی سراغم بیاد، مثل اینکه به خودم بگم چقدر بی فایده‌ شدی دختر!

البته موندن توی اوضاع شلم شورابایی که الان برای خودم درست کردم هم دست کمی از برگشت به عقب نداره فقط سختی تصمیم‌گیری برای اینکه چیکار باید بکنم و سرزنش اینکه نمیدونم باید چیکار کنم، به بدبختی‌هام اضافه شده.

میدونم حوصلت سر رفته! به نظرم بیا از این فلسفه‌بافی‌های بی‌نتیجه دست بر داریم و داستان این سایت رو برات تعریف کنم.

بالاخره بعد از یکسال سایتم رو راه انداختم.

حدود یکسال پیش، از جلسه کنکور که زدم بیرون دوتا تصمیم جدی گرفتم، یک اینکه برم سر کار و دو اینکه سایتم رو راه بندازم.

همین که از جلسه اومدم بیرون و توی ماشین نشستم همینجوری که داشتیم درمورد ازدواج باباممد و جایزه قبولی کنکور و اینا صحبت می‌کردیم، گوشیم رو روشن کردم و دیوار رو نصب کردم و بعدش به هر آگهی که توش نوشته بود تولید محتوا پیام دادم. همین که رسیدم خونه در لبتابم رو باز کردم یه رزومه نوشتم و فرستادم واسه همشون. به این فکر نمی‌کردم که بلد نیستم و نمی‌تونم، یا اینکه اینکار اصول و تکنیک داره، فقط به یه عبارت توی متن تموم آگهی‌ها دقت می‌کردم”نیروی خلاق”. با خودم فکر می‌کردم خودگویه‌های ذهنی و ایده‌های گاه و بی‌گاهم نوعی خلاقیته (البته شاید اون زمان درست فکر می‌کردم)

خلاصه که روزای بعد از کنکور درگیر پیدا کردن کار و مصاحبه و اینجور حرفا شدم، ماه مهر که تموم شد با کلی جار و جنجال خانوادگی، بالاخره دستم توی جیب خودم بود. با اومدن نتایج اوضاع یه کمی سر و سامون گرفت. درسته نشد به تهران برسم اما حداقل تونستم تا اصفهان دور بشم 🙂

اوضاع مجازی دانشگاه‌ها خیلی به هم ریخته‌تر از چیزی بود که تصورش رو می‌کردم و اونجوری که من خودم رو در برابر شرایط کاری شرکت مسئول می‌دونستم واقعا وقتی برای درس خوندن نمی‌موند، چه برسه به راه اندازی یه سایت!

اینجوری شده بود که حتی اگر بعد از در کردن خستگی‌هام وقتی باقی میموند، صرف سرزنش‌های شبانه خودم میشد که چرا نمیتونی و نمیرسی و نمیشه! و با کوچیک‌ترین شکست‌های روزمره زندگی به سطوح میومدم.

اوایل سعی می‌کردم یه جوری ندیده بگیرم، یه جوری پیش برم، یه جوری ادامه بدم، به این امید که احتمالا در آینده اوضاع بهتر به معنی آسون‌تر بشه اما قاعدتا اینجوری نبود و من داشتم این حقیقت واضح رو قایمکی انکار می‌کردم.

بزارید این بین یه نصیحت کاری براتون به یادگار بگذارم:

سپردن کار توسط یه آدم وسواسی به یه آدم وسواسی دیگه شاید نتیجه خوبی داشته باشه اما روند به نتیجه رسیدنش واسه دو طرف سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود.

فکر کنم گذشتن از این کلیشه که برای به دست آوردن یه چیز باید چیز دیگه‌ای رو از دست بدی مرحله مهمیه که همه توی جوونی باید پشت سرش بگذارن.

بهتر شدن توی اون موقعیت نیاز داشت تا من بیشتر و بیشتر از چیزایی که میخوام( یا بهتره بگم نیاز دارم) بگذرم.

اولش زمان بود، بعد نوشتن و خوندن، بعدشم خواب و تفریح تا جایی که یه آخر هفته همینجوری که تا ساعت دو عصر توی جام می‌لولیدم، نشستم پای حساب و کتاب و دیدم خرج این اعصاب به دخل این کار نمی‌خوره.

البته این تازه اول کار بود!

نقطه ای که آدمیزاد میفهمه به نوعی آزادیش رو از دست داده یا بهتره بگم  نقطه‌ای که میفهمه باید رهاییش رو پس بگیره، دقیقا همون جاییه که ذهنش میندازتش توی یه قفس و درش رو قفل میکنه.

تا قبل از اون عصر جمعه، من روزانه هشت ساعت توی انباری و پشت میزم کار می‌کردم اما از اون روز به مدت سه ماه توی یه قفس زندگی کردم.

آدم‌های توی قفس هم می‌تونن تصمیم بگیرن با اینکه محدودن اما هنوز فرصت دارن که البته این قضیه رو دردناک‌تر میکنه و درد آدم رو عصبی.

نتیجه این شد که بعد از کلی کلنجار روحی و ذهنی بالاخره از اون مجموعه خارج شدم. با یه عالمه تجربه مخصوصا در زمینه خود محوری شخصیت خودم و ارتباط با افراد بر اساس جایگاهشون.

قبل از بیرون اومدن از شرکت تصمیم گرفتم یه کار پاره وقت پیدا کنم و دستم رو توی جیب خودم نگه دارم تا تصمیمات بعدی رو اتخاذ کنم.

دوباره دست به دامن دیوار شدم و احتمالا از سر خوش شانسی یه مسیر تازه به روم باز شد. با خودم گفتم کار کردن توی یه کتابفروشی اگه من رو به هدفام نزدیک‌تر نکنه قطعا قرار نیست از اینی که هستم دور‌ترم کنه و خوشبختانه بعد از مصاحبه پذیرفته شدم.

حالا بعد از گذشت سه ماه جای خالی خیلی چیزا رو پیدا کردم (لزوما نیازی به پر کردن نیست) و حالم خوبه و بالاخره سایتم رو راه انداختم

همه این اتفاق‌ها در عرض یکسال اتفاق افتاد و من کلی درس کوچیک و بزرگ از آدمای مختلف و موقعیت‌های سخت و آسون یاد گرفتم اما شاید یکی از مهم‌ترین چیزایی که برام مشخص شد این بود که خیلی از مشغله‌های کوچیکی که توی ذهن خودم بزرگشون کرده بودم مانع اصلی گرفتن تصمیم‌های جدید و حرکتم بودن.

کنار اومدن با این خرده شیشه‌هایی که توی ذهن آدم وجود داره نیاز به زمان داره، زمانی که بگذره و بفهمی باید دست از سرزنش کردن خودت برداری.

نمیگم منتظر زمان مناسب باش که کاری رو شروع کنی و از یه شنبه رویایی همه چیز خوب بشه چون درمانی که یک شبه اتفاق بیوفته یه نوع مریضیه! اما به خودت برای پذیرش و تغییر زمان بده چون بهبودی یه فرآینده…

Tagged : /